Renovatie bibibliotheek + buurthuis Modelwijk – Laken

Het bouwen van de nieuwe bibliotheek en buurthuis op de site Modelwijk te Laken was speciaal op alle vlakken. Beide gebouwen bestaan uit een structuur in gelamelleerd hout met daarboven een dakopstand van respectievelijk 2 en 1 meter hoog in een houtskeletstructuur. De gevels bestaan uit een gordijngevel in Lariks aan de binnenzijde met aluminium profielen aan de buitenzijde, waarbij de verticale stijlen afgewerkt werden met een decoratieve vin in afzelia. Ook de bekleding van de dakopstanden werd uitgevoerd in afzelia. In de planchetten werden op onregelmatige basis groeven gefreesd om het idee te creëren van verschillende breedtes van planken. Tussen beide gebouwen is een gemeenschappelijke inkomsas gebouwd in glas tegen een stalen structuur. Door het vele gebruik van glas is het geheel visueel volledig transparant, hetgeen aansluit bij het concept van de oorspronkelijke ontwerpers van de Modelwijk. Om voor de bewoners van de woonblokken rondom het plein wat extra groen te creëren, werden beide daken voorzien van een groendak. Veruit de grootste uitdaging was het feit dat de nieuwe structuren gebouwd moesten worden op het dak van een bestaand gebouw, met een beperkte draagkracht. Hiervoor werd eerst uitgebreid onderzoek gedaan naar de huidige structuur en de best mogelijke uitvoering voor een versteviging. Uiteindelijk werd in samenspraak met verschillende ingenieurs en Seco besloten om de plaat langs boven te verstevigen met omgekeerde balken in beton, waartussen stalen liggers werden geplaatst om de nieuwe structuur te ondersteunen. Echter zelfs met deze versteviging, bleef het een uitdaging om op de bestaande plaat voort te bouwen. Vanwege de hoge variabele belasting van de bibliotheek (750 kg / m2) en de hoge vloeropbouw (in totaal 68 cm hoogteverschil op te vangen), was het zoeken naar een oplossing die zowel qua isolatiewaarde als qua maximaal gewicht en druksterkte voldeed aan alle eisen. Dit is uiteindelijk uitgevoerd in een isolatiechape in 2 fases – wat zowel voor het inwerken van de technieken als het totale gewicht in natte toestand van de mortel een noodzaak was, met daarover een vezelversterkte chape van 6 cm. Een extra moeilijkheid hierbij was dat de bibliotheek verwarmd moest worden door een droog vloerverwarmingssysteem, dat ook in staat moest zijn om aan de hoge gebruiksgewichten van de bibliotheek te weerstaan. Een ander belangrijk aspect van het werken op een bestaande dakplaat, was de waterdichting. Tijdens de werken bleef het onderliggend gebouw in gebruik, maar bij het plaatsen van de stalen liggers werd de bestaande dakdichting veelvuldig geperforeerd in functie van de conterplaten die mee de dakplaat zouden dragen. Waterinfiltraties volledig tegengaan was hierdoor niet mogelijk, maar door diverse interventies en gebruik van vloeibare dichting werden ze zoveel mogelijk beperkt. Ook om de plaat in definitieve toestand opnieuw waterdicht te krijgen, is de aansluiting van de plaat met de nieuwe gebouwen overal uitgevoerd met een vloeibaar dichtingssysteem. Aangezien het plein rond de bibliotheek en buurthuis afgewerkt werd met een betonnen plaat van 20 cm dik, hebben we vooraf een lekdetectie laten uitvoeren om zeker te zijn dat er zich later geen problemen meer zouden voordoen. Ook hier zaten we met een beperking in het gewicht, onder de betonplaat hebben we daarom het hoogteverschil opgevangen met geëxpaneerde kleikorrels. Achter het inkomgeheel werd een intensief groendak aangelegd om nog een extra groenzone te creëren. Binnen zijn de gebouwen voornamelijk opengelaten, met centraal een blokje in gipskartonwanden. Om een zwevend effect te creëren, werd dit bovenaan voorzien van een terugsprong met daarboven een zwarte band – zo oogt het gebouw vanbinnen nog meer open. Wat de technieken betreft voldoen de gebouwen aan de huidige eisen met een ventilatiesysteem D en met elk hun eigen warmtepomp. Zoals eerder aangehaald wordt de bibliotheek verwarmd door vloerverwarming, die in verschillende zones gestuurd kan worden. In het buurthuis zijn vloerconvectoren geplaatst die zowel de verwarming als de ventilatie op zich nemen. Om elektriciteit te besparen is in alle sanitaire ruimtes en bergingen de verlichting aangesloten op bewegingsmelders. Het vastleggen van alle leidingwerk in de isolatiechape om te voorkomen dat alles zou opdrijven bij de 2^e fase en het plaatsen van alle elementen die op vloerniveau moesten komen (convectoren en vloerstopcontacten) maakte dat de op het eerste zicht eerder eenvoudige uitvoering van de technische installaties toch ook een uitdaging vormde. Behalve door energiezuinige technische installaties en de houten structuur, hebben we tijdens de werken ook op enkele vlakken circulariteit toegepast. Zo zijn de wandtegels in de keuken aangepast naar keramische steenstrips die over waren op een van onze andere werven en zijn ook de dorpels in blauwe steen en zelfs een deel van de waterafvoer gerecupereerd van een van onze vorige projecten. Ook de aanpassing van de vloeropbouw gebeurde deels in dit kader: de korrels in polystyreen die in de mortel zitten, zijn gerecycleerd verpakkingsmateriaal. Zowel deze uitvullaag als de onderlaag in kleikorrels buiten zijn in de toekomst volledig recycleer- en herbuikbaar.